Szlak architektury drewnianej powstał po to, by uchronić przed zapomnieniem zabytki dawnej wsi – m.in. kościoły, sztukę ludową i domy, ale przede wszystkim cerkwie. Szlak cerkwi drewnianych natomiast jest charakterystyczną atrakcją Roztocza Wschodniego i przebiega przez jego podkarpacką część (ziemia lubaczowska).
Drewniane cerkwie to nie tylko świadectwo dawnych czasów, ale także perły architektury, które warto odwiedzić, podziwiając ich kunszt i atmosferę. Oto nasze subiektywne TOP 5 najpiękniejszych cerkwi drewnianych na Roztoczu Wschodnim.
Top 5 cerkwi drewnianych
1. Radruż – Cerkiew św. Paraskewy – Szlak architektury drewnianej
Zabytek ten, wraz z dzwonnicą z końca XVI w., kamiennym murem z bramami oraz kostnicą z XIXw., należy do Zespołu Cerkiewnego w Radrużu. Uznawany jest on za najstarszy i najcenniejszy zabytek sakralnej architektury drewnianej w naszym kraju. Pierwsza pewna wzmianka o tej budowli pochodzi z 1531r., a sam Radruż wymieniany jest w źródłach już z 1444r. Położoną na wzgórzu cerkiew otacza mur, nadając jej charakter obronny – w XVIIw. stanowiła ochronę dla mieszkańców przed najazdami tatarskimi w 1524 roku.
Cerkiew ta została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Będąc w Radrużu warto także obejrzeć cerkiew św. Mikołaja, która pełniła funkcję filialną głównej cerkwi.
2. Gorajec – Cerkiew Narodzenia Najświętszej Maryi Panny – Szlak architektury drewnianej
Jej powstanie datowane jest na 1568 rok i zalicza się do najstarszych budynków tego typu w Polsce. Najstarsze elementy cerkwi to górna część konstrukcji ścian nawy, kopuła zrębowa oraz przegroda ikonostasowa z pozostałościami XVII-wiecznej polichromii. Część wyposażenia cerkwi możemy obejrzeć w Muzeum – Zamku w Łańcucie. Obecnie w cerkwi odbywają się nabożeństwa rzymskokatolickie w każdą niedzielę.
Co roku, w okresie wakacyjnym, w sąsiedztwie cerkwi odbywa się festiwal Folkowisko, o którym więcej przeczytać możecie w zakładce Wydarzenia na Roztoczu.
3. Nowe Brusno – Cerkiew św. Paraskewy – Szlak architektury drewnianej
Została wzniesiona w 1713 roku. W latach 40. XX wieku budynek ten przejął Skarb Państwa, zaprzestano obrządków a sam budynek niszczał do tego stopnia, że w 1980 roku groziło jej rozebranie. Na szczęscie w latach 2014-2019 dokonano remontu cerkwi i dzięki temu możemy podziwiać jej piękno. Obiekt ten można zwiedzać tylko zewnątrz.
Jest położona w województwie lubelskim, poza podkarpackim szlakiem cerkwi drewnianych, natomiast według nas zdecydowanie zasługuje na uwagę. Budowla ta powstała w XVII w. i położona jest na niewielkim wzgórzu, tuż przy przejściu granicznym z Ukrainą.
Wiążą się z nią liczne ciekawostki, o których więcej możecie przeczytać we wpisie w całości poświęconym tej budowli – kliknij tutaj.
5. Chłopiatyn – Cerkiew św. Mikołaja
To kolejna drewniana cerkiew na lubelszczyźnie, także znajduje się w bliskim sąsiedztwie z naszym wschodnim sąsiadem. Została wzniesiona w latach 1863-1864 i początkowo była to cerkiew unicka, potem prawosławna, a obecnie należy do parafii rzymskokatolickiej. Wewnątrz budynku można podziwiać, zachowany z czasów budowy ikonostas, chorągwie procesyjne oraz ołtarz z przełomu. Została wyremontowana w 2008 roku.
W pobliżu cerkwi znajduje się także wieża widokowa oraz inna urokliwa cerkiew drewniana w Mycowie o której przeczytacie tutaj.
Drewniane cerkwie Roztocza – Dlaczego Warto?
✅ Unikalna architektura drewniana 🏛
✅ Historia sięgająca XVI wieku 📜
✅ Położenie wśród malowniczych krajobrazów 🌲
✅ Miejsca wpisane na Listę UNESCO 🏆
Jeśli planujesz zwiedzanie Roztocza, koniecznie dodaj wyprawę szlakiem drewnianych cerkwi do swojej trasy!
| Szlak architektury drewnianej – w województwie podkarpackim rozciąga się na ponad 1200 km i obejmuje dziewięć tras, z czego przez Roztocze przebiega VI trasa – lubaczowska. Obejmuje około 130 zabytkowych obiektów, wśród których można znaleźć drewniane kościoły, cerkwie, skanseny, a także zespoły zabudowy małomiasteczkowej, uzdrowiskowej, dworki i pałace. |