Roztocze to nie tylko malownicze krajobrazy i czyste powietrze, ale także wyjątkowa kuchnia, pełna regionalnych specjałów. Jeśli planujesz wizytę w tym zakątku Polski, koniecznie spróbuj lokalnych przysmaków, które zachwycą zarówno miłośników tradycyjnej kuchni, jak i smakoszy poszukujących nowych doznań kulinarnych. Oto przewodnik po najlepszych smakach Roztocza!
1. Cebularz – roztoczański klasyk
Cebularz to jeden z najbardziej rozpoznawalnych wypieków regionu, a jego historia sięga wielu wieków wstecz. To okrągły placek z pszennego ciasta, posypany cebulą i makiem, który jest nie tylko pyszną przekąską, ale także symbolem kulinarnym Roztocza.
Gdzie spróbować? Pyszne cebularze znajdziesz tutaj niemal w każdym sklepie spożywczym czy piekarni, najlepszą metodą na znalezienie najlepszego jest po prostu spróbowanie ich z kilku miejsc. My polecamy szczególnie mini cebularze.
Więcej o cebularzach i przepis na nie znajdziesz tutaj.
2. Pierożki z kaszą i kapustą – smak tradycji
Te małe, pieczone pierożki to doskonały przykład domowej kuchni roztoczańskiej. Nadzienie z kaszy gryczanej, kapusty kiszonej czy soczewicy nadaje im wyjątkowego smaku. Takie pierożki to idealna przekąska np. na spływ kajakowy Wieprzem.
Gdzie spróbować? Lokalne sklepy spożywcze (szczególnie sieci Społem w Tomaszowie Lubelskim – pierożki są także zwane tomaszowskimi) i gospodarstwa agroturystyczne serwują pierożki według tradycyjnych receptur.
3. Smak roztoczańskich ryb – pstrąg, karp i nie tylko
Dzięki licznym rzekom i stawom hodowlanym Roztocze jest idealnym miejscem do połowu i hodowli ryb. Pstrąg, karp i sum to najpopularniejsze gatunki, które można tu spróbować w wersji grillowanej, smażonej lub wędzonej.
Gdzie spróbować? Gospodarstwa rybackie i smażalnie ryb, szczególnie polecamy Karpiówkę w Bełżcu oraz restaurację Pstrąg Roztoczański – Chata Rybaka tuż nad Wieprzem w Bondyrzu.
4. Miody – słodkie złoto Roztocza
Tutejsze pasieki produkują miody o wyjątkowym smaku i właściwościach zdrowotnych. Najbardziej cenione są tu miody akacjowe, gryczane, lipowe, wielokwiatowe, wrzosowe czy też czerpiące najawięcej z okolicznych lasów – miody spadziowe.
Bez problemu trafimy też na inne lokalne wyroby związane z miodem jak manufaktury świec, pyłek pszczeli czy miody pitne.
Gdzie kupić? Warto odwiedzić lokalne pasieki lub targi, na których można kupić miód prosto od pszczelarzy.
5. Piróg biłgorajski – regionalna perła kulinarna
Piróg biłgorajski to pieczony placek z nadzieniem z kaszy gryczanej, twarogu i ziemniaków. Choć nazwa może sugerować pieroga, jest to raczej pasztet na bazie kaszy, który doskonale smakuje zarówno na ciepło, jak i na zimno.
Gdzie spróbować? Biłgoraj to najlepsze miejsce na spróbowanie oryginalnego piroga, ale warto szukać go także w innych miejscowościach w kartach dań lokalnych restauracji.
6. Olej Świąteczny Roztoczański i inne oleje
Tradycyjnie tłoczone oleje rzepakowe, lniane i słonecznikowe to zdrowa alternatywa dla gotowych tłuszczów spożywczych. Ich intensywny smak i wartości odżywcze sprawiają, że są chętnie wykorzystywane w regionalnej kuchni.
Olej Świąteczny Roztoczański to produkt wpisany na listę produktów tradycyjnych od 2005 roku. Wyróżnia go złocisto-brązowa barwa, płynna konsystencja oraz intensywny, roślinny aromat. Wytwarzany głównie z rzepaku uprawianego na pograniczu Roztocza Środkowego i Kotliny Zamojskiej, swój unikalny smak zawdzięcza doskonałym warunkom glebowym i dużemu nasłonecznieniu – jednemu z najwyższych w Polsce.
Historia olejarstwa na tych terenach sięga XVII wieku, a w XX wieku roztoczański olej był nieodłącznym elementem targów przedświątecznych. To właśnie wtedy zyskał swoją nazwę – „olej świąteczny” – i renomę sięgającą daleko poza Roztocze. Dziś przeżywa swój renesans jako ceniony składnik m.in. wigilijnych potraw, tłoczony tradycyjnymi metodami i niemal pozbawiony chemicznych zanieczyszczeń.
Gdzie kupić? Warto odwiedzić lokalne olejarnie, które oferują oleje najwyższej jakości oraz targi.
7. Lody w Tomaszowie Lubelskim, Józefowie czy Krasnobrodzie
Rodzinne lodziarnie obecne wciąż na Roztoczu słyną z lodów produkowanych według tradycyjnych receptur. Naturalne składniki i kremowa konsystencja sprawiają, że są obowiązkowym punktem na kulinarnej mapie Roztocza.
Gdzie spróbować? Najlepsze lody znajdziesz w lodziarniach w centrum Tomaszowa, Józefowa, a po włoskie smaki lodów warto zajrzeć do lodziarni tuż na przeciwko klasztoru w Krasnobrodzie prowadzonej przez Włocha.
8. Roztoczańskie trunki – wina, nalewki, bimbry i piwo
Roztocze słynie z lokalnych alkoholi wytwarzanych według tradycyjnych receptur. Warto spróbować domowych nalewek o wyjątkowych smakach oraz regionalnych bimbrów, które od pokoleń są częścią lokalnej kultury.
Browar Zwierzyniec to prawdziwa ikona polskiego piwowarstwa, z historią sięgającą czasów Ordynacji Zamojskiej. Warzy piwo według oryginalnych receptur, a jednocześnie pełni funkcję lokalnego centrum kultury – znajduje się tutaj trasa umożliwiająca zwiedzanie browaru, a cop roku w sierpniu odbywa się Letnia Akademia Filmowa z plenerowymi projekcjami filmowymi.
Dla miłośników enoturystyki polecamy Roztoczański Szlak Winnic, który łączy malownicze winnice regionu, oferujące degustacje oraz warsztaty winiarskie. Winnice znajdziemy m.in. w okolicach Roztocza Zachodniego w Komodziance, Komodziance Góry i w Lipowcu, a także na Roztoczu Środkowym w rejonie Czarnowody i Grabnika Górnego.
Gdzie spróbować? Winnice Roztocza i Browar Zwierzyniec to obowiązkowe punkty na mapie każdego smakosza regionalnych trunków.
9. Szczypy – klasyka odpustów i jarmarków
Szczypy to lokalna słodka przekąska, często spotykana na odpustach i jarmarkach. Ich chrupiąca struktura i lekko słodkawy smak sprawiają, że są uwielbiane przez dzieci i dorosłych.
Jednym z najważniejszych roztoczańskich odpustów jest, odbywający się w dniach 1 – 2 lipca w Krasnobrodzie, odpust zwyczajowo nazywany świętem Matki Bożej Jagodnej.
Gdzie spróbować? Podczas odpustów i festynów w regionie.
10. Smaki lasów Roztocza
Otoczone lasami Roztocze słynie z wyśmienitych wędlin i dziczyzny. Kiełbasy, szynki i pasztety przygotowywane według tradycyjnych receptur należą do najbardziej cenionych specjałów regionu.
To także doskonały wybór na grilla – aromatyczna dziczyzna i wędliny idealnie sprawdzą się podczas letnich wieczorów spędzanych w domkach na Roztoczu.
Nie można zapomnieć o innych leśnych skarbach – grzybach i jagodach, które stanowią nieodłączny element lokalnej kuchni.
Gdzie kupić? Najlepsze wyroby znajdziecie w lokalnych masarniach i gospodarstwach, a także targach i u przydrożnych handlarzy.
Podsumowanie
Roztocze to prawdziwy raj dla smakoszy! Od tradycyjnych wypieków, przez lokalne sery, miody i oleje, aż po wyjątkowe trunki – każdy znajdzie tutaj coś dla siebie. Planując podróż, warto zaplanować przystanki w lokalnych gospodarstwach i restauracjach, by w pełni docenić bogactwo regionalnej kuchni.